యూపీఐ ఉచితంగా ఉండదు అనే అంచనాలపై క్లారిటీ
యూపీఐ లావాదేవీలపై వినియోగదారులు చెల్లించాల్సి వస్తుందన్న ఊహాగానాలను ఖండిస్తూ, భారత రిజర్వ్ బ్యాంక్ (ఆర్బీఐ) గవర్నర్ సంజయ్ మల్హోత్రా బుధవారం స్పష్టంగా వెల్లడించారు. యూపీఐ వేదికకు దీర్ఘకాలికంగా స్థిరమైన నిధుల మోడల్ అవసరమని, దానికోసం ఎవరో ఒకరు ఖర్చును భరించాల్సి ఉంటుందని ఆయన అన్నారు. అయితే, అది తప్పనిసరిగా వినియోగదారులే కావాల్సిన అవసరం లేదని కూడా ఆయన పేర్కొన్నారు.
నిజమైన ఖర్చులపై ఆర్బీఐ గవర్నర్ వ్యాఖ్యలు
ద్రవ్య పరపతి సమీక్ష సమావేశం అనంతరం ఏర్పాటు చేసిన మీడియా సమావేశంలో మల్హోత్రా మాట్లాడుతూ, “యూపీఐ ఎప్పటికీ ఉచితం అని నేను ఎప్పుడూ చెప్పలేదు. యూపీఐ లావాదేవీలను ప్రాసెస్ చేయడంలో నిజమైన ఖర్చులు ఉంటాయి. ఆ ఖర్చును ఎవరో భరించాల్సిందే,” అని వివరించారు.
“ఎవరు చెల్లిస్తారన్నది వివరాల విషయమే. కానీ ఎవరైనా చెల్లించడం అవసరం. వ్యవస్థను దీర్ఘకాలికంగా కొనసాగించాలంటే ఆ ఖర్చు వ్యక్తిగతంగా లేదా సమూహంగా అయినా ఎవరో భరించాలి,” అని ఆయన అభిప్రాయపడ్డారు.
ప్రస్తుతం కూడా యూపీఐ పూర్తిగా ఉచితం కాదు
ప్రస్తుతం యూపీఐ ఉచితంగా కనిపిస్తున్నా, అది పూర్తిగా ఉచితం కాదని మల్హోత్రా చెప్పారు. “ప్రభుత్వం దీన్ని సబ్సిడీ రూపంలో భరిస్తోంది. ఆ విధానమే వినియోగాన్ని పెంచడానికి సహాయపడింది. గత రెండు నెలలలో రోజువారీ యూపీఐ లావాదేవీలు 31 కోట్ల నుంచి 61 కోట్లకు పెరిగాయి,” అని ఆయన చెప్పారు.
నివృత్తి ఖాతాలు, లాకర్ క్లెయిమ్ ప్రక్రియలో మార్పులు
ఆర్బీఐ ఈ ద్రవ్య పరపతి సమీక్షలో మరొక ముఖ్యమైన ప్రకటన చేసింది. మరణించిన ఖాతాదారుల డిపాజిట్ ఖాతాలు, సురక్షిత లాకర్లలో ఉంచిన వస్తువుల క్లెయిమ్ ప్రక్రియను సరళీకృతం చేయాలని నిర్ణయించింది. ఈ విషయంలో ప్రజల అభిప్రాయం కోసం త్వరలో ఓ డ్రాఫ్ట్ సర్క్యులర్ విడుదల చేస్తామని ఆర్బీఐ తెలిపింది.
ప్రస్తుతం ఉన్న మార్గదర్శకాలను అనుసరించాల్సి ఉన్నా, బ్యాంకుల మధ్య లోపల తేడాలు ఉన్నాయని, కస్టమర్ సేవా ప్రమాణాలను మెరుగుపరచేందుకు పత్రాల సమర్పణ ప్రక్రియను ప్రామాణికరించాలని నిర్ణయం తీసుకున్నట్లు కేంద్ర బ్యాంక్ తెలిపింది.
యూపీఐ భవిష్యత్తులో ఖర్చుతో కూడిన సేవ కావచ్చు
“ఇప్పుడు కూడా యూపీఐ ఉచితం కాదు. ప్రభుత్వం నిధులు ఇస్తోంది. కానీ ఖర్చు ఎక్కడో జరుగుతుంది,” అని మల్హోత్రా మానిటరీ పాలసీ సమావేశం అనంతరం అన్నారు.
వాణిజ్య సంస్థలపై వసూలు చేసే MDR (మర్చెంట్ డిస్కౌంట్ రేట్) లేదా ఇతర వంటివి వినియోగదారులపై వేయబడతాయా అనే ప్రశ్నకు స్పందిస్తూ, ఆయన చెప్పారు, “ఖర్చులు అనివార్యం. ఆ ఖర్చును ఎవరో భరించాల్సిందే. ఎవరు చెల్లిస్తారన్నది ముఖ్యం కానీ, అంతకన్నా ముఖ్యం ఆ ఖర్చును భరించడం.”
MDR అనేది డిజిటల్ పేమెంట్ ప్రాసెసింగ్ కంపెనీలు దుకాణాలు మరియు వ్యాపారాలపై వసూలు చేసే ఫీజు. 2020 జనవరి నుండి యూపీఐ లావాదేవీలకు MDR మినహాయింపు వర్తిస్తోంది.
కొన్ని ప్రైవేట్ బ్యాంకులపై వాదనలు
గవర్నర్ వ్యాఖ్యలు, ఆగస్టు 1 నుండి కొన్ని ప్రైవేట్ బ్యాంకులు యూపీఐ లావాదేవీలపై ఫీజులు వసూలు చేయడం ప్రారంభించాయని వచ్చిన నివేదికల నేపథ్యంలో ప్రాధాన్యం సంతరించుకున్నాయి. ఈ పరిణామాలు యూపీఐ భవిష్యత్తును ప్రభావితం చేయవచ్చన్న అభిప్రాయాలు వ్యక్తమవుతున్నాయి.
తుది వ్యాఖ్య
సాంకేతికంగా మెరుగైన యూపీఐ వేదిక స్థిరంగా కొనసాగాలంటే, ఖర్చులను సమర్థవంతంగా నిర్వహించే విధానం అవసరం. ప్రభుత్వ సబ్సిడీలే ఆధారంగా ఉండటం కాకుండా, దీర్ఘకాలికంగా సమర్థవంతమైన నిధుల మూలాలు నిర్ధారించాల్సిన అవసరం ఉందని ఆర్బీఐ గవర్నర్ స్పష్టంగా చెప్పడం గమనార్హం.
